تولید کننده : نیرو بخار آراز
مقدمه
دیگهای روغن داغ از تجهیزات کلیدی در صنایع مختلف مانند پتروشیمی، نیروگاهی و غذایی هستند. به دلیل کارکرد در دماهای بالا و فشارهای قابل توجه، رعایت استانداردهای ایمنی در طراحی، نصب و بهرهبرداری این دیگها حیاتی است. عدم رعایت استانداردهای ایمنی میتواند منجر به انفجار، آتشسوزی و آسیب به نیروی انسانی شود. در این مقاله به بررسی مهمترین استانداردهای ایمنی، نکات کاربردی و توصیههای عملی برای دیگهای روغن داغ میپردازیم.
اهمیت استانداردهای ایمنی
استانداردهای ایمنی دیگهای روغن داغ وظیفه دارند تا:
- خطرات ناشی از دمای بالا و فشار بیش از حد را کاهش دهند.
- عمر مفید تجهیزات را افزایش دهند.
- ایمنی نیروی انسانی و محیط زیست را تضمین کنند.
- عملکرد بهینه و بدون اختلال سیستم را تضمین نمایند.

استانداردهای کلیدی طراحی دیگ
۱. استانداردهای ASME
- رعایت کدهای ASME Section I و Section VIII برای فشار و دما.
- طراحی بدنه، لولهها و اتصالات مطابق با بار کاری دیگ.
- استفاده از متریال مقاوم در برابر اکسیداسیون و خوردگی.
۲. استانداردهای API
- استفاده از API 650 برای مخازن ذخیره روغن داغ در صورت لزوم.
- رعایت فاصله ایمنی بین دیگ و سایر تجهیزات صنعتی.
- الزامات حفاظتی در برابر نشتی و فشارهای ناگهانی.
۳. استانداردهای ملی ایران (INSO)
- رعایت آییننامههای ملی در نصب و بهرهبرداری دیگ.
- کنترل کیفیت مواد اولیه و جوشکاری.
- بررسی فنی توسط مراجع ذیصلاح قبل از راهاندازی.
سیستمهای ایمنی ضروری
۱. شیر اطمینان
- نصب شیر اطمینان برای کنترل فشار بیش از حد.
- تست دورهای و بازبینی عملکرد.
۲. سنسور دما و فشار
- نصب ترموکوپل و ترانسمیتر فشار برای مانیتورینگ لحظهای.
- اتصال به سیستم هشدار و کنترل خودکار.
۳. سیستم ضد انفجار
- استفاده از فندکهای انفجار و سیستمهای تهویه اضطراری.
- اطمینان از خروج گازهای ناشی از دمای بالا.
۴. حفاظت از گرمای بیش از حد
- نصب مدار کنترل حرارتی با قابلیت قطع جریان برق یا سوخت.
- محدود کردن دما به محدوده طراحی شده.

روشهای بهرهبرداری ایمن
- آموزش اپراتورها در زمینه خطرات دما و فشار بالا.
- انجام بازرسیهای دورهای بدنه، اتصالات و سیستمهای ایمنی.
- ثبت و مستندسازی هرگونه تغییر یا تعمیرات در دیگ.
- رعایت فاصله ایمنی با تجهیزات مجاور و مواد اشتعالپذیر.
خطاهای رایج و راهکارها
- استفاده از روغن نامرغوب → تعویض روغن با استاندارد API یا ISO مناسب.
- نادیده گرفتن فشار و دمای طراحی → نصب کنترلکنندهها و سیستم هشدار.
- جوشکاری غیر استاندارد → بهرهگیری از جوشکاران مجرب و تست NDT.
- عدم نگهداری دورهای → تدوین برنامه سرویس و بازدید منظم.
- نصب نادرست تجهیزات حفاظتی → بازبینی نصب توسط مهندس ایمنی.
نکات تکمیلی
- تمامی تجهیزات باید دارای گواهی استاندارد بینالمللی باشند.
- رعایت فاصله مناسب بین دیگ و اپراتورها ضروری است.
- استفاده از پوشش ضد حریق و عایق حرارتی توصیه میشود.
- سیستمهای اتوماتیک خاموشکننده آتش در دسترس قرار گیرد.

مقایسه استانداردها
| استاندارد | حوزه کاربرد | ویژگی اصلی | مزیت |
|---|---|---|---|
| ASME Section I | فشار و دما | طراحی دیگ تحت فشار | ایمنی بالاتر |
| ASME Section VIII | مخازن فشار | مقاومت در برابر انفجار | کاهش ریسک |
| API 650 | مخازن ذخیره روغن | جلوگیری از نشت و خوردگی | افزایش طول عمر |
| INSO | قوانین ملی ایران | نظارت و بازرسی فنی | اطمینان از استاندارد |
نتیجهگیری
رعایت استانداردهای ایمنی در دیگهای روغن داغ نه تنها باعث کاهش خطرات میشود بلکه طول عمر تجهیزات و بهرهوری صنعتی را افزایش میدهد. با نصب سیستمهای حفاظتی، کنترل فشار و دما و آموزش اپراتورها میتوان از حوادث جدی جلوگیری کرد. استانداردهای بینالمللی و ملی، پایهای مطمئن برای طراحی، نصب و بهرهبرداری ایمن این دیگها هستند.

سوالات متداول
۱. چرا رعایت استانداردهای ایمنی در دیگهای روغن داغ ضروری است؟
برای جلوگیری از انفجار، آتشسوزی و آسیب به اپراتورها و تجهیزات.
۲. مهمترین استانداردهای بینالمللی دیگ روغن داغ کدامند؟
ASME و API.
۳. چه سیستمهای ایمنی باید در دیگ روغن داغ نصب شود؟
شیر اطمینان، سنسور دما و فشار، سیستم ضد انفجار و محافظت از گرمای بیش از حد.
۴. چه خطاهایی در بهرهبرداری دیگهای روغن داغ رایج است؟
استفاده از روغن نامرغوب، نادیده گرفتن فشار و دما، جوشکاری غیر استاندارد و عدم نگهداری دورهای.
۵. چگونه طول عمر دیگ روغن داغ را افزایش دهیم؟
با رعایت استانداردها، نگهداری دورهای و نصب تجهیزات حفاظتی مناسب.

