فارسی
تولید کننده : نیرو بخار آراز
مقدمه
هواگیری دیگ آب داغ یکی از حساسترین مراحل نگهداری و راهاندازی سیستمهای گرمایشی در ساختمانها و تأسیسات صنعتی است. وجود هوا در مدار میتواند باعث افت راندمان، ایجاد سروصدا، کاهش گردش آب و حتی آسیب جدی به پمپها و مبدلها شود. بسیاری از مشکلاتی که اپراتورها با آن مواجه میشوند، ناشی از هواگیری نادرست یا تأخیر در اجرای آن است. در این مقاله بهعنوان یک راهنمای جامع، اصول هواگیری صحیح، خطاهای رایج، روشهای استاندارد و نکات فنی مهم را مرور میکنیم.
هواگیری دیگ آب داغ چیست و چرا اهمیت دارد؟
هواگیری به فرآیندی گفته میشود که طی آن هوای محبوس در لولهها، پمپها و خود دیگ از سیستم خارج میشود. این هوا معمولاً در اثر پر کردن اولیه مدار، نشتیهای جزئی، افت فشار یا واکنشهای شیمیایی داخلی ایجاد میشود. وجود هوا در سیستم باعث تشکیل حباب، قفل هوا و اختلال جریان میشود و در نهایت راندمان گرمایی را تا ۳۰٪ کاهش میدهد. همچنین حضور هوا میتواند منجر به خوردگی موضعی و اکسیداسیون قطعات فلزی شود که یکی از عوامل مهم کاهش طول عمر دیگ به شمار میآید.
مراحل اصلی هواگیری صحیح دیگ آب داغ
۱. آمادهسازی سیستم
- بررسی فشار سیستم و تنظیم آن تا محدوده مناسب (معمولاً ۱ تا ۱.۵ بار برای ساختمانهای معمولی).
- اطمینان از بسته بودن تمامی شیرهای تخلیه و پرکن.
- روشن کردن پمپ گردش تنها در صورتی که سازنده دستگاه توصیه کرده باشد.
۲. هواگیری پمپها
- باز کردن پیچ مخصوص هواگیری روی پمپ بهصورت آهسته.
- خروج هوا تا زمانی که آب بدون حباب خارج شود.
- بستن پیچ هواگیری و کنترل دوباره فشار سیستم.
۳. هواگیری رادیاتورها و مسیر برگشت
- شروع هواگیری از نزدیکترین رادیاتور به دیگ و ادامه تا دورترین نقطه.
- استفاده از شیر هواگیری خودکار در نقاط مرتفع لولهکشی.
- کنترل مقدار آب خروجی برای اطمینان از عدم وجود حباب.
۴. هواگیری خود دیگ
- باز کردن شیر هواگیری بالای دیگ یا مخزن کویل (در مدلهای مجهز).
- توجه به خروج بخار یا هوا قبل از جریان پایدار آب.
- بررسی ترموستات، فشار سنج و صدای عملکرد دیگ پس از هواگیری.
خطاهای رایج در هواگیری دیگ آب داغ
۱. هواگیری در فشار پایین سیستم که باعث ورود دوباره هوا میشود.
۲. باز کردن بیشازحد شیرهای هواگیری و کاهش شدید فشار مدار.
۳. هواگیری پمپ بدون قطع برق یا بدون رعایت ایمنی.
۴. عدم هواگیری مسیر برگشت که باعث قفل هوا و افت دبی گردش آب میشود.
۵. هواگیری دیرهنگام که باعث سایش پروانه پمپ و افزایش استهلاک میگردد.
بهترین روشهای هواگیری صحیح دیگ آب داغ (روشهای پیشنهادی ۲۰۲۵)
هواگیری مرحلهای با افزایش تدریجی فشار
- کنترل بهتر جریان هوا در کل مدار
- کاهش احتمال ورود هوا هنگام پر کردن
- مناسب برای ساختمانهای چندطبقه
استفاده از شیرهای هواگیری اتوماتیک نسل جدید
- حذف خطای انسانی
- کارکرد پیوسته و بدون نیاز به اپراتور
- مناسب برای موتورخانههای با بار حرارتی بالا
هواگیری همراه با گردش آرام پمپ
- ایجاد جریان یکنواخت
- خارج شدن هوا از نقاط کور سیستم
- کاهش استهلاک پمپ نسبت به سرعت بالا
روش چهارم: هواگیری از بالاترین نقاط سیستم قبل از راهاندازی کامل
- مؤثر در ساختمانهای مرتفع
- جلوگیری از قفل هوا در مسیر برگشت
- مناسب برای شبکههای گرمایش مرکزی و CHP
نکات اجرایی مهم
- فشار سیستم را پس از هواگیری دوباره تنظیم کنید.
- از شیرهای هواگیری باکیفیت و استاندارد استفاده کنید.
- هنگام هواگیری پمپ، برق آن قطع باشد مگر اینکه سازنده اجازه داده باشد.
- در نقاط بلند سیستم، حتماً شیر هواگیری اتوماتیک نصب کنید.
- مسیرهای رفت و برگشت را جداگانه و بهترتیب هواگیری کنید.
- آب خروجی باید شفاف و بدون حباب باشد؛ در غیر این صورت فرآیند کامل نشده است.
مقایسه روشهای هواگیری (جدول)
| روش هواگیری | دقت | سرعت | هزینه | کاربرد |
|---|---|---|---|---|
| هواگیری مرحلهای | بسیار بالا | متوسط | پایین | ساختمانهای بزرگ |
| شیر اتوماتیک نسل جدید | بالا | بسیار بالا | متوسط | صنعتی و تجاری |
| گردش آرام پمپ | بالا | بالا | پایین | سیستمهای مداربسته |
| هواگیری از نقاط مرتفع | متوسط | متوسط | پایین | ساختمانهای مرتفع |
نکات کلیدی
- بهترین روش هواگیری دیگ آب داغ، هواگیری مرحلهای همراه با تنظیم فشار و استفاده از شیرهای اتوماتیک در نقاط مرتفع است.
- برای هواگیری صحیح، ابتدا باید فشار سیستم تنظیم شود، سپس پمپ و رادیاتورها هواگیری شوند و در نهایت دیگ بررسی گردد.
- شایعترین خطا در هواگیری، پایین بودن فشار مدار و هواگیری نادرست پمپ است که باعث ایجاد قفل هوا میشود.
- استفاده از شیرهای هواگیری اتوماتیک راندمان سیستم را افزایش میدهد و نیاز به نگهداری مداوم را کاهش میدهد.
سوالات متداول
۱. چرا هواگیری دیگ آب داغ مهم است؟
برای حذف هوای محبوس که باعث افت راندمان، سروصدا و آسیب پمپ میشود.
توضیح بیشتر: وجود هوا، گردش آب را مختل کرده و باعث گرم نشدن کامل مدار میگردد.
۲. بهترین زمان هواگیری چه زمانی است؟
پس از پر کردن مدار یا هنگام شنیدن صدای غیرعادی در پمپ و رادیاتورها.
توضیح بیشتر: هواگیری پیشگیرانه در ابتدای فصل سرما نیز توصیه میشود.
۳. فشار مناسب برای هواگیری چقدر است؟
معمولاً بین ۱ تا ۱.۵ بار.
توضیح بیشتر: در ساختمانهای مرتفع فشار بیشتری لازم است.
۴. آیا هواگیری خود دیگ لازم است؟
بله، زیرا هوا در بالاترین نقاط دیگ جمع میشود.
توضیح بیشتر: هواگیری دیگ باید پس از هواگیری پمپ و رادیاتورها انجام شود.
۵. اگر سیستم هواگیری نشود چه اتفاقی میافتد؟
افت راندمان، افزایش مصرف انرژی و احتمال آسیب پمپ.
توضیح بیشتر: قفل هوا حتی میتواند باعث خاموشی مکرر دیگ شود.
۶. هواگیری با شیر اتوماتیک بهتر است یا دستی؟
شیر اتوماتیک در سیستمهای بزرگ بهتر است.
توضیح بیشتر: در ساختمانهای کوچک، هواگیری دستی کفایت میکند.
۷. نشانههای وجود هوا در سیستم چیست؟
سروصدای پمپ، جوش آوردن دیگ، نیمهگرم شدن رادیاتورها.
توضیح بیشتر: کاهش فشار پیدرپی نیز یکی از نشانههاست.
