فارسی
تولید کننده : نیرو بخار آراز
تست فشار سالیانه دیگ بخار یکی از مهم‌ترین مراحل در نگهداری و ایمنی این تجهیزات صنعتی محسوب می‌شود. دیگ بخار در صنایع مختلف از جمله نساجی، غذایی، دارویی، پتروشیمی و نیروگاهی به کار می‌رود و هرگونه نقص در عملکرد آن می‌تواند خسارت‌های مالی و حتی جانی به همراه داشته باشد. از همین رو، بازرسی و تست فشار یا همان هیدرواستاتیک تست، طبق استانداردهای بین‌المللی به‌صورت دوره‌ای الزامی است.
تست فشار دیگ بخار فرآیندی است که طی آن، دیگ با آب پر می‌شود و فشار داخلی آن تا حد مشخصی (بالاتر از فشار کاری) افزایش می‌یابد. هدف این آزمایش، اطمینان از سلامت بدنه، درزها، لوله‌ها و اتصالات دیگ است. به زبان ساده، این تست نشان می‌دهد آیا دیگ بخار می‌تواند فشار عملیاتی را بدون نشتی یا ترک خوردگی تحمل کند یا خیر.
طبق آمار انجمن ASME، بیش از ۳۰ درصد حوادث مربوط به دیگ بخار ناشی از ترک‌های پنهان یا نشتی‌های کوچک بوده است که در تست فشار سالیانه قابل شناسایی هستند.
انواع و ویژگی‌ها
تست فشار دیگ بخار به دو روش اصلی انجام می‌شود:
- تست هیدرواستاتیک (Hydrostatic Test):
در این روش دیگ با آب پر می‌شود و فشار آن حدود ۱.۵ برابر فشار کاری اعمال می‌گردد. این روش به دلیل ایمنی بالا و امکان مشاهده نشتی‌ها رایج‌ترین روش است. - تست پنوماتیک (Pneumatic Test):
در این روش از هوا یا گاز بی‌اثر مانند نیتروژن استفاده می‌شود. این روش به ندرت و در شرایط خاص (مانند محدودیت در استفاده از آب) انجام می‌شود، زیرا خطر انفجار در صورت بروز نقص بالاتر است.
عوامل مؤثر بر کیفیت و هزینه تست
چند عامل مهم در تعیین کیفیت و هزینه تست فشار دخالت دارند:
- ظرفیت و ابعاد دیگ: دیگ‌های بزرگ‌تر نیاز به تجهیزات خاص‌تر و زمان بیشتر دارند.
- روش تست: تست هیدرواستاتیک معمولاً هزینه کمتری نسبت به تست پنوماتیک دارد.
- وضعیت فعلی دیگ: اگر دیگ بخار رسوب‌گرفته یا دچار خوردگی باشد، آماده‌سازی برای تست زمان‌برتر خواهد بود.
- شرکت مجری: انتخاب یک مرکز معتبر با تکنسین‌های دارای گواهینامه ASNT یا API، کیفیت کار را تضمین می‌کند اما هزینه کمی بالاتر دارد.
مزایا و معایب
مزایا:
- افزایش ایمنی و جلوگیری از حوادث
- کاهش ریسک توقف خط تولید
- شناسایی زودهنگام مشکلات پنهان
- افزایش طول عمر دیگ بخار
معایب:
- نیاز به توقف کوتاه‌مدت دستگاه برای انجام تست
- هزینه‌های دوره‌ای برای بازرسی و آزمون
- احتمال نیاز به تعمیرات بعد از تست که هزینه‌های اضافی به همراه دارد
نکات خرید یا انتخاب شرکت مجری تست
اگر قصد دارید تست فشار دیگ بخار خود را انجام دهید، بهتر است به این موارد توجه کنید:
- اطمینان از داشتن مجوز رسمی و تاییدیه سازمان استاندارد
- تجربه و سابقه شرکت در تست دیگ‌های مشابه
- استفاده از تجهیزات کالیبره و بروز
- ارائه گزارش مکتوب و تصویری از نتایج تست
- خدمات پس از بازرسی مانند تعمیرات یا مشاوره نگهداری
سوالات متداول
- تست فشار دیگ بخار هر چند وقت یک بار باید انجام شود؟
معمولاً سالی یک‌بار و در برخی صنایع پرخطر حتی هر شش ماه یک‌بار. - آیا بدون تست فشار هم می‌توان از دیگ بخار استفاده کرد؟
از نظر ایمنی و استاندارد، خیر. استفاده بدون تست می‌تواند حادثه‌ساز باشد. - مدت زمان انجام تست فشار چقدر است؟
بین ۴ تا ۸ ساعت بسته به ظرفیت و شرایط دیگ. - آیا تست فشار به دیگ آسیب می‌زند؟
خیر، اگر توسط متخصص و با فشار مجاز انجام شود آسیبی وارد نمی‌کند. - هزینه تست فشار چقدر است؟
بسته به ظرفیت دیگ و روش تست، هزینه متفاوت است و باید از شرکت مجری استعلام گرفت. - آیا در زمان تست می‌توان تولید را ادامه داد؟
خیر، دیگ باید متوقف و از مدار خارج شود. - آیا نتایج تست فشار رسمی و قابل ارائه به مراجع قانونی است؟
بله، اگر توسط شرکت معتبر انجام شود گزارش رسمی صادر می‌شود. - در صورت مشاهده نشتی چه باید کرد؟
بخش معیوب باید تعمیر یا تعویض شود و سپس تست دوباره انجام گیرد. - آیا تست فشار برای دیگ‌های کوچک هم الزامی است؟
بله، حتی دیگ‌های کوچک خانگی یا کارگاهی نیز باید تست شوند. - آیا امکان انجام تست در محل وجود دارد؟
بله، اکثر شرکت‌ها تست فشار را در محل نصب دیگ انجام می‌دهند.
نتیجه‌گیری
تست فشار سالیانه دیگ بخار نه تنها یک الزام قانونی و استانداردی است، بلکه مهم‌ترین ابزار پیشگیری از حوادث و افزایش طول عمر تجهیزات محسوب می‌شود. در این مقاله دیدیم که چرا و چگونه باید این تست انجام شود، چه عواملی بر کیفیت و هزینه آن اثرگذار است، و چه نکاتی را هنگام انتخاب شرکت مجری باید در نظر گرفت.
اگر نیاز به انجام تست فشار یا مشاوره تخصصی در زمینه دیگ بخار دارید، می‌توانید با بخش فروش و پشتیبانی ما تماس بگیرید. انتخاب فروشگاه و شرکت ما به معنای اطمینان از کیفیت، ایمنی و خدمات پس از فروش حرفه‌ای است.
